આરબીઆઈના ભૂતપૂર્વ ગવર્નર રઘુરામ રાજને મોદી સરકાર ને ‘આત્મનિર્ભર ભારત’ વિશે આ સલાહ આપી હતી. રઘુરામ રાજને કહ્યું કે હું માનું છું કે આખા ખર્ચ પર નજર રાખવી જોઈએ અને સાવધાની રાખવી જોઈએ. ખુલ્લી ચેક બુક આપવાનો આ સમય નથી. આવી સ્થિતિમાં જો કોઈ લક્ષ્ય પર કરવામાં આવતા ખર્ચ જો સમજદાર અને સાવધાનીથી કરવામાં આવે તો વધુ સારા પરિણામો મળી શકે છે.
નોટબંધી સહિત અનેક આર્થિક મોરચે મોદી સરકાર ને ચેતવણી આપનારા આરબીઆઈના ભૂતપૂર્વ ગવર્નર રઘુરામ રાજને ફરી એકવાર સરકારને એલર્ટ કરી દીધી છે. તેમણે આ વખતે ‘સ્વનિર્ભર ભારત’ પહેલ હેઠળ આયાત અવેજીને પ્રોત્સાહન આપવા મોદી સરકાર ને ચેતવણી આપી છે. રઘુરામ રાજને કહ્યું કે દેશમાં આવા પ્રયાસો થઈ ચૂક્યા છે, પરંતુ તે સફળ થઈ શક્યો નહીં. ભૂતપૂર્વ આરબીઆઈ ગવર્નરે કહ્યું હતું કે, “જો આ (આત્મનિર્ભર ભારત પહેલ) પર ભાર મૂકવામાં આવે છે કે ટેરિફ લાદીને આયાતની બદલી કરવામાં આવશે, તો હું માનું છું કે આ તે રસ્તો છે જે આપણે અગાઉ અનુસર્યો છે અને તે નિષ્ફળ ગયો છે. હું આ માર્ગ પર આગળ વધવા માટે એલર્ટ કરવા ઈચ્છું છું.”
ભારતીય વિદ્યા ભવનના એસપી જૈન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેનેજમેન્ટ એન્ડ રિસર્ચ સેન્ટર ફોર ફાઇનાન્શિયલ સ્ટડીઝ દ્વારા આયોજીત વેબિનારને સંબોધન કરતા રઘુરામ રાજને કહ્યું કે દેશના નિકાસકારોએ તેમની નિકાસ સસ્તી રાખવા માટે આયાત કરવાની જરૂર હોય છે, જેથી આયાત કરેલા માલનો ઉપયોગ નિકાસમાં કરી શકાય છે.
વેબિનારને સંબોધન કરતાં આરબીઆઈના ભૂતપૂર્વ ગવર્નરે ચીનનું ઉદાહરણ ટાંક્યું. તેમણે કહ્યું કે ચીન નિકાસ શક્તિ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. રાજને કહ્યું કે, ચીન બહારથી જુદી જુદી ચીજોની આયાત કરે છે. તેને એસેમ્બલ કરે છે અને પછી વધુ નિકાસ કરે છે. તેમણે કહ્યું કે નિકાસ માટે તમારે આયાત કરવી પડશે. સરકારને ચેતવણી આપતા રાજને કહ્યું કે વધારે ફી લાદી નહીં, પરંતુ ભારતમાં ઉત્પાદન માટે વધુ સારું વાતાવરણ બનાવો.
ભૂતપૂર્વ આરબીઆઈ ગવર્નરે કહ્યું હતું કે મોદી સરકાર દ્વારા લક્ષિત ખર્ચથી લાંબા ગાળે વધુ સારા પરિણામો મળી શકે છે. તેમણે કહ્યું, “હું માનું છું કે આખા ખર્ચ પર નજર રાખવી જોઈએ અને સાવધાની રાખવી જોઈએ. ખુલ્લી ચેક બુક આપવાનો આ સમય નથી. આવી સ્થિતિમાં, જો કોઈ લક્ષ્ય પર કરવામાં આવતા ખર્ચ વિવેક અને સાવધાનીથી કરવામાં આવે તો તે તમને સારા પરિણામ આપી શકે છે.”
રઘુરામ રાજને કહ્યું કે વાસ્તવિક સમસ્યાને ઓળખવા અને તેને સુધારવી તે યોગ્ય છે. પરંતુ આ પ્રક્રિયામાં તમામ પક્ષોની સંમતિની જરૂર છે. તેમણે કહ્યું, “લોકો, વિવેચકો, વિરોધી પક્ષો પાસે કેટલાક વધુ સારા સૂચનો હોઈ શકે છે. જો તમે તેમની વચ્ચે વધુ સહમતી કરો છો, તો તમારા સુધારાઓ વધુ અસરકારક રીતે લાગુ કરવામાં આવશે. હું એમ નથી કહેતો કે મુદ્દાઓ પર લાંબા સમય સુધી ચર્ચા થવી જોઈએ, પરંતુ લોકશાહીમાં સર્વસંમતિ રચાય તે મહત્ત્વનું છે.”
